Onderstaan artikel is zoveel mogelijk letterlijk overgenomen uit “Rond Dal en Donken”
van broeder Albertinus (circa 1957)
De Spaanse Armada
Vele eeuwen terug kwam het water heel wat dichterbij Roosendaal dan thans. Rond 1600 bevoeren meer dan 40 Roosendaalse schepen de zee. Vanuit de Haven van thans, voeren ze weg. Wat zullen er veel jongens en meisjes bij de haven gestaan hebben! Ze keken naar het drukke gedoe op de schepen, naar de witte bramzeilen aan de hoge masten der “cromstevens”. Ze droomden over verre landen, waar die schepen heengingen. Zo heeft Cornelis Symonsse Loncke als kleine jongen vaak die vertrekkende schepen nagestaard tot de zeilen in de verte nog maar kleine witte vlekjes waren. Is toen bij hem het plan opgekomen om ook te gaan varen? Misschien waren zijn grootvader Corn. Loncke en zijn vader Symon Loncke turfschipper of op de grote vaart. We weten het niet. Geboren werd Corn. Loncke op de Markt, of in het Kuyperstraatje. Het heimwee naar de zee had hem al vroeg te pakken. Toen de 80-jarige oorlog in 1568 uitbrak, trad hij in Staatse zeedienst.
In 1587 vormde Philips II van Spanje het plan met een grote vloot Engeland aan te vallen. Had hij eenmaal dat land veroverd, dan zou hij onze Republiek der 7 Verenigde Gewesten gaan onderwerpen.
In alle havensteden van Spanje en Portugal werkten nijvere handen aan de bouw van een vloot. Die moest onoverwinnelijk zijn. Eindelijk was ze klaar. Aan boord van de 150 grote schepen waren wel 10.000 matrozen en 20.000 soldaten. De opperbevelhebber was Admiraal Medina Sedonia, die ….. nooit gevaren had.
Onze Corn. Symonsse Loncke werd door de Staten als vice-admiraal aangesteld. Hij kreeg de opdracht met 27 schepen naar Engeland te vertrekken. Hij moest dat land gaan helpen om de Armada te verslaan
Dat was de bedoeling! Maar in plaats van Engeland te helpen om het te verdedigen, dachten onze Staten Generaal meer aan de verdediging van eigen land. De schepen die we aan Engeland afstonden, waren niet bijster groot. De Engelse koningin Elisabeth kon ze slechts gebruiken om de haven van Duinkerken te blokkeren. Daar immers hoopte Medina Sedonia nog van Parma schepen ter versterking te ontvangen.
De vice-admiraal nam slechts met enkele grotere schepen direct deel aan de krijgsverrichtingen. Hij sloot zich aan bij de vijf eskaders van Lord Seymour. Zij moetsen de Armada een verdere tocht door het Kanaal beletten. Dinsdag 9 augustus 1588 begon in de vroege morgenuren – het was pas 4 uur – een geweldig vuurgevecht tussen de Spaanse en Engelse schepen. De vloot van Seymour had maar weinig munitie. Ze deed evenwel, of ze genoeg in voorraad had. Ten overvloede zonden de Engelsen “branders” tussen de logge Spaanse schepen in. Die raakten zo raakten zo in paniek, dat ze verspreid naar het Noorden vluchtten. De beschadigde vloot kreeg nog een andere vijand tegenover zich.
De westerstormen hielpen een handje mee, zodat de trotse Spaanse schepen tegen de Noorse en Schotse kust te pletter sloegen. Slechts een derde deel kwam behouden in de Spaanse havens terug.
Onze vice-admiraal is daarna in Vlissingen gaan wonen. Vaak kwam hij nog in Roosendaal terug, waar hij nog huizen en landerijen bezat. In 1596 verkocht hij het huis A33 (Op de Markt?), waar hij zelf geboren was en waar hij met zijn vrouw Antonia Joostendochter sinds 1575 had gewoond.
Vice-admiraal Corn. Symonsse Loncke is op 74-jarige leeftijd kinderloos *) gestorven. In de hervormde St. Jacobskerk te Vlissingen werd hij begraven. Lang heeft het onderstaande grafschrift de herinnering aan onze koene Roosendaler levendig gehouden:
“Hier rust in de Heere Capt. Cornelis Symonsse Loncke
Geb. van Roosendaele, Oudt omtrent 74 jaren.
Overleedt den 24e Sept. Ao. 1619.
Onder dit grafschrift stond een tijdglas met aan weerszijden een familiewapen. Onder de zandloper was een doodshoofd afgebeeld. Thans zul je vergeefs naar deze grafsteen zoeken, want bij de brand van 1911 ging dit grafmonument met de kerk verloren.
*)Op 11april 2016 ontvingen wij een mededeling van Paul Menso met onderstaande informatie. Hieruit blijkt dat Corn. Symonsse Loncke niet kinderloos was.
Doopdatum: 12-06-1586
Geboorteplaats: Vlissingen
Gedoopte: Loncke, Cornelis
Vader: Loncke, Cornelis Simonse
Moeder: Joosen, Thonynken
Kerkgenootschap: Nederduits Hervormde Gemeente Vlissingen
Vindplaats: Gemeentearchief Vlissingen
Inventaris nr. 5673, Toegangsnummer 387-Familie van der Swalme, pagina 1.